Depresyon nedir? Neler Yaşarız?
Depresyon nedir?
Günlük yaşamamızın önemli bir parçası olan üzüntü duygusu, iş ve yakın kaybına, stres yaratacak zorluklara veya beklentilerimizin gerçekleşmemesine verdiğimiz bir duygudur. Bir nedeni olmasa da üzüntü, çaresiz, umutsuzluk gibi duygular yaşanılmasına veya nedeni olsa bile duruma aşırı, uygunsuz olan ve çoğu zaman kontrol edilemeyen nitelikteki üzüntü ve çökkünlükle devam eden duygusal, fizyolojik ve davranışsal değişikliklerle yaşamın olumsuz etkilenmesi ise depresyondur. Depresyon tedavisi mümkün bir rahatsızlıktır.
Depresyon bazı kişilerde tek atak olarak açığa çıkar, bazense tekrarlar ve yaşam boyu sürebilir. Belirtilerinin şiddetli olması durumunda insanlar iş yapamaz hale gelebilir hatta bazen yaşamsal becerilerinde ciddi kayıplar olur. Bazense belirtiler günlük yaşamda ve iş hayatında ciddi bir sorun çıkarmaz ama kişiler sürekli sayılabilecek bir üzüntü hissederler. Bu şikayetler depresyon tedavisi ile azalır, tedavide ilaç, psikoterapi veya ikisi birlikte kullanılabilir. Hızlı sonuç almak için psikoterapi ve ilaç tedavisi birlikte önerilmektedir.
Neler Yaşarız?
Duygularımız:
- Üzüntü-Mutsuzluk
- Çaresizlik
- Bunaltı
- Anlamsızlık-Umutsuzluk
- Zevk alamama
- Değersizlik hissi
- Suçluluk hissi
- İlgisizlik-Dalgınlık
Depresyonda bedensel-fizyolojik (Otonomik) belirtiler nelerdir?
- Uyku problemleri (Uykuya dalamama, uykuyu sürdürememe, erken uyanma ya da aşırı uyuma),
- İştah problemleri( Göze çarpacak biçimde kilo kaybı ya da kilo alma),
- Enerji azlığı, çabuk yorulma,
- Huzursuzluk veya yavaşlama,
- Kolay sinirlenebilirlik,
- Baş, boyun, sırt gibi vücudun değişik bölgelerinde nedeni belli olmayan ağrılar hissetme,
- Cinsel isteksizlik.
Depresyonda Psikolojik Belirtiler Nelerdir?
- Daha önce zevk alınan iş ve aktivitelerden zevk alamama, bu tür aktivitelerden uzak kalmaya çalışma,
- Karar verme güçlüğü, konsantrasyon zorluğu, kararsızlık,
- Bellek bozukluğu,
- Benlik saygısının azalması,
- Ders-iş yaşamında sıkıntılar,
- İlişkilerde geri çekilme, yalnız kalma isteği,
- Üzüntüye eşlik eden tepkisellik, bazen sinirlilik ve öfke hali,
- Yaşantılar hakkında engel olunamayan olumsuz düşüncelerin olması,
- Uyumak, rahatlamak amacıyla her zamankinden daha fazla alkol almaya başlama veya yatıştırıcı ilaçları kullanma ihtiyacı hissetme, kumar oynama, bazen aşırı ağrı kesici kullanma,
- Ölüm hakkında düşünmek, ölümden korkmak veya intihar düşünceleri,
Depresyon Nasıl Sınflandırılır?
Distimi:
Kişinin daha çok faaliyet düzeyinde azalma, sürekli olarak kederlilik, içe dönüklük, karamsar huyluluk, konuşma azlığı, aşırı dürüstlük, şaka yapmama (neşesizlik) ve kişisel değersizlik-yetersizlik duygusu uğraşıp durma gibi özellikler taşıdığı hafif ve süreğen depresyon türüdür. Majör depresyondan daha az ve hafif belirtiler gösterdiği için minör (hafif-süreğen)depresyon olarak da kabul edilir.
Majör Depresyon (Ağır Depresyon):
Yukarıda yazılan depresyon belirtilerinin çoğunun yoğun olarak yaşandığı durumlara majör depresyon denir. Orta ve ağır depresyonların kapsa ve ağır depresyon her hastada aynı şekilde görülmez. Kronik seyirli depresyon, atipik depresyon, melankolik depresyon, post partum depresyon gibi alt grupları vardır. Hafif depresyonlarda öncelikle psikoterapi önerilirken majör depresyonlarda ilaçla birlikte iyi sonuçlar alınmaktadır.
Doğum Sonrası Başlayan Depresyon (Post Partum Depresyon)
Doğum sonrası depresyonu ailesine karşı sevgisizlik ve bebeğine karşı zıt duygular daha ön planda olan bulguları dışında doğum yapmayan kadınlardaki depresyondan farklı değildir. Annenin doğum öncesi duruma geri dönmesi ile açığa çıkan fizyolojik değişiklikleri ya da doğum sonrasındaki ilk günlerde görülebilecek annelik hüznünden ayırt edilmesi gerekir. Gebelik depresyonunun da postpartum depresyona zemin hazırladığı bilinmektedir. Gebelikte depresyonun, fetüsü ve annenin iyilik halini olumsuz etkilemesi nedeniyle de üzerinde önemle durulması ve erken tanı koyulup tedavi edilmesi gerekmektedir.
Mevsimsel Depresyon
Mevsimsel depresyon enerji kaybı, yaşamdan zevk alamama ve karamsar olma gibi tipik ve kilo alma, ve aşırı uyuma gibi atipik depresyon semptomlarıyla karakterize major depresyon bozukluğunun bir alt tipidir. Bu tip depresyonda sonbahar ve kış aylarında (yaklaşık Kasım-Mart arası) güneş ışığındaki azalmaya bağlı olarak yaşanan Major depresyon bir çeşididir. Depresyonun temel döngüsü, mevsimsel olması ile karakterizedir.
Bipolar Bozukluk:
Duygu durum bozukluğu olan bipolar bozukluk depresyondan manik atak (taşkınlık nöbeti) ile farklılaşır. Kişi şimdi veya geçmişte en az bir kez mani atak geçirmiştir ve bipolar bozukluğu olan kişiler, manik atak yanında depresif dönemler de yaşayabilir. Bipolar bozukluğu tanısı almış kişiler, uygun ilaç kullanımı dışında psikoterapi hizmetinden yararlanabilirler.
